Bút ký người Việt hải ngoại 2

Chợ Bilo ngày đầu đông

Hôm tôi đến chợ Bilo là một chiều lạnh sương mù đầu đông năm 2011. Trong cái giá lạnh đầu đông, người ta quấn kín người trong những chiếc áo bông dày cộm, những chiếc khăn choàng cổ, những chiếc găng tay nhưng không khí chợ Bilo vẫn đông đúc tấp nập.

Như tôi đã nói, ở Melbourne có 3 khu vực Việt Nam lớn và cũng là 3 khu chợ lớn của người Việt, cũng như khu Phước Lộc Thọ ở Cali - thủ đô tị nạn. Chỉ có điều 3 khu vực này tản ra ở phía đông, tây, và nam Melbourne. Khu Springvale ở phía Nam có chợ Springvale, khu North Richmon phía đông có chợ Bến Thành, khu Footscray phía tây có chợ Bilo, hay còn gọi là Little Saigon mà người ta vẫn thường chỉ gọi là chợ Footscray.

Chợ Bilo không to nhưng lúc nào cũng ồn ào nhộn nhịp, kể cả khi nắng lên lẫn chiều tà. Nếu buổi sáng các bà các cô Việt Nam ra mua rau mua cá về nấu bữa chiều cho gia đình thì buổi chiều, người Việt ta lại mò ra chợ khi rau thịt giảm giá cuối ngày. Mọi thứ đều tấp nập đông đúc người là người với những tiếng rao hàng không khác gì những khu chợ ở Việt Nam. 

Khách đông đúc, cô bán hàng vừa cười vừa rao mãng cầu gai

Chợ Bilo có 4 gian hàng trái cây, rau quả lớn bán kèm với những đồ khô như mì, nước tương, gia vị, v.v., 1 gian hàng thịt, 2 gian hàng đồ biển, 1 tiệm hoa be bé, vài ba quán ăn nhỏ có bán "take away" mà Mỹ gọi là "food to go" và Việt Nam thì đơn giản là "bỏ bọc đem dzìa". Mỗi món có thể từ $3 đến $9-$10 gồm các món Việt Nam đặc trưng. Nào là thịt kho hột vịt, nào gà xào xả ớt, rồi lại có những món như bì, mắm, cải chua, và sau cả là những món quà vặt như chè ba màu, chè trôi nước, chè đậu xanh, sương sa hột lựu, bánh bao, bánh cam, xôi mặn,... đủ cả. Chỉ cần nhìn như thế là thấy cả 1 trời Việt Nam.

 Những món ăn và quà vặt giản dị có thể tìm thấy trên mọi nẻo đường ở Việt Nam thì trên đất khách, đây là những món ngon mà nhiều người rất nhớ, rất thèm

Bó rau trời Tây

Melbourne cũng như những xứ lạnh khác, có 4 mùa 1 năm nên rau cải trái cây cũng theo mùa. Chính phủ Úc chủ trương "hoàn bảo" (sustainable) trong thực phẩm nghĩa là thực phẩm chủ yếu được gieo, trồng, nuôi, đánh bắt tại Úc, hạn chế nhập từ những nước khác, vì sẽ giảm tải nhiên liệu khi vận chuyển, hạn chế khí CO2 và CFC gây hiệu ứng nhà kính. Bởi thế nên vào mùa thu đông, trái cây rau quả đắt đỏ đến đau cả túi. Hơn nữa rau cải cũng không nhiều như Việt Nam.

Rau cải xứ Úc này nhìn thì to hơn rau cải Việt Nam rất nhiều, cọng ngò, cọng hành lá nhìn to gấp đôi Việt Nam nhưng về mùi vị thì phải vài 3 cọng hành lá bên đây mới thơm bằng 1 cọng hành lá Việt Nam trong khi giá thành thì đắt gấp mười lần. Giá một bó hành (chừng 8-9 cây) trong siêu thị là $1.98, đổi thành tiền Việt chừng  42,000 đồng. Một bó ngò cũng đắt không kém.

Nếu hỏi người Việt Nam ra hải ngoại trong bữa ăn nhớ gì nhất, chắc có lẽ là nhớ rau. Tôi nhớ ông cậu mợ tôi sống ngót 30 năm ở Canada lạnh giá, trong lần đầu về thăm Việt Nam đã nói với tôi rằng: "Hiếm lắm con ơi, không có đủ, mà đến mùa tuyết thì ôi thôi, không tìm đâu ra được. Cả con cá cũng đông lạnh chứ đừng nói đến cọng rau." Sau đó bằng cách nào đó mà ông đã đem lọt 1 nhúm rau càng cua sang Canada và cả vườn nhà đã lên đầy càng cua, một món rau mà phải nói khó kiếm vô cùng ở hải ngoại trong khi vườn nhà Việt Nam đầy rẫy.

Bạn nhớ đĩa rau ăn bánh xèo hay ăn phở không? Một đĩa to với cả đụn rau cải xanh xanh nhìn mát cả mắt. Riêng đĩa rau bánh xèo đến cả chục loại rau khác nhau mà ở hải ngoại thì không thể nào tìm ra được. Hơn nữa, giá rau trời Tây đắt đỏ hơn thịt. Giá rau nhiều khi còn đắt hơn cả thịt bò Úc, nổi tiếng ngon và đắt. Bởi chúng tôi ở đây thường nói đùa rằng: "Ở Việt Nam nghèo thì ăn rau chứ bên đây thằng giàu mới dám ăn rau kiểu Việt Nam.".

Nếu hỏi cá nhân tôi nhớ rau gì khi sang đây thì tôi sẽ trả lời là rau muống. Ở Sài Gòn rau muống rẻ lắm. Và cũng như mọi người dân miền Tây, rau muống đã là một trong những món ăn thường ngày của tôi từ khi còn nhỏ. Bó rau muống to lặt lấy lá, đem xào tỏi chấm chao vừa mặn vừa cay, ăn với cơm trắng, giản dị như thế mà ngon một cách lạ lùng. Mà bạn biết rau muống đấy, một bó to bằng bó củi sau khi lặt lá, lại đem xào thì nó teo lại thành 1 đĩa con con gắp mấy đũa là hết sạch. Và cái món rau ấy ở đây mắc đến chóng mặt, nhất là vào mùa đông thì càng mắc hơn nữa. Nên phải vài tháng tôi mới dám ăn rau muống một lần, mà đến đông thì cạch.

Rau muống đầu đông: $13/kg và cải bó xôi $3/bó

Cải rổ $7.99/kg, còn cải thượng hải (cải thìa) có quanh năm nên rẻ hơn rất nhiều: $2/3 bó